Trước tình trạng nhiều công trình đập dâng thủy lợi trong tỉnh bị xuống cấp, Ban Quản lý dự án NN&PTNT tỉnh đã khảo sát, lên kế hoạch tham mưu Bộ NN&PTNT và UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo và phê duyệt các hạng mục thực hiện sửa chữa, nâng cấp; nâng cao khả năng tiêu thoát lũ, cung cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, tạo nguồn nước thô cho các nhà máy cấp nước hoạt động.

Ông Hồ Nguyên Sĩ, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án NN&PTNT tỉnh, cho biết: Năm 2023, đơn vị được UBND tỉnh giao nhiệm vụ thực hiện đầu tư xây dựng 19 danh mục dự án, công trình, bao gồm dự án chuyển tiếp và dự án khởi công mới, với tổng vốn là 1.190 tỷ đồng, trong đó có các đập dâng: Thạnh Hòa 1, Thuận Hạt, Thông Chín, Cây Bứa, Gò Chàm, Gò Đậu thuộc hệ thống thủy lợi Tân An – Đập Đá (TX An Nhơn). Đến cuối tháng 10 năm nay, tiến độ thực hiện các dự án cơ bản đảm bảo theo kế hoạch, vượt lũ an toàn.

Đập dâng Thạnh Hòa 1 (ở phường Nhơn Hòa, TX An Nhơn) đang được đầu tư xây dựng mới tại vị trí cách tim đập cũ 5,8 m về hạ lưu. Công trình có tổng chiều rộng 107,2 m với 7 cửa xả sâu ở giữa (mỗi cửa rộng 12 m), vận hành bằng cửa van phẳng thép, đóng mở bằng hệ thống tời điện; hai bên bố trí 2 khoang tràn tự do (mỗi khoang rộng 4 m và 1 đường tràn vai bờ tả rộng 16,2 m), đỉnh đập bố trí cầu công tác kết hợp giao thông… Ngoài ra, công trình còn đầu tư xây dựng hệ thống cống lấy nước bờ hữu, cống lấy nước bờ tả, kè thượng lưu đập, hệ thống điện, lắp đặt thiết bị đo mưa, đo mực nước tự động và camera giám sát để tự động hóa trong quá trình quản lý vận hành. Tổng kinh phí đầu tư xây dựng mới đập dâng Thạnh Hòa 1 khoảng 95 tỷ đồng, từ nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương giai đoạn trung hạn 2021 – 2025 và nguồn vốn ngân sách tỉnh.

Ông Trần Quốc Hùng, Trưởng ban công trường Công ty CP Xây dựng 47 (đơn vị thi công đập dâng Thạnh Hòa 1), cho hay: Công trình triển khai thi công từ cuối năm 2022, đến nay, đơn vị đã thi công đạt 95% khối lượng. Để đảm bảo công trình thi công đúng tiến độ, chúng tôi đã bố trí khoảng 50 người, hơn 10 thiết bị máy móc làm việc thường xuyên. Hiện nay, công nhân đang tập trung thi công hệ thống dàn kéo van, đắp mặt bằng… Căn cứ theo kế hoạch được chủ đầu tư ấn định, tiến độ thi công hiện nay là đảm bảo đúng tiến độ. Trong điều kiện thời tiết thường có mưa như hiện nay, đơn vị linh động bố trí nhân lực chủ động thi công vào lúc hửng nắng, kể cả ban đêm, nhằm đảm bảo chất lượng thi công; cố gắng hoàn thành công trình vào cuối năm nay.

Được biết, đập dâng Thạnh Hòa 1 được xây dựng năm 1982 trên sông Tân An thuộc nhánh chính của sông Côn, có nhiệm vụ tưới 3.725,8 ha cho các xã Phước Hiệp, Phước Lộc, Phước Nghĩa, Phước An, Phước Sơn, Phước Hòa, Phước Thuận, thị trấn Diêu Trì, thị trấn Tuy Phước (huyện Tuy Phước) và tiếp nước cho sông Hà Thanh để tưới cho phường Trần Quang Diệu, Nhơn Bình, Nhơn Phú (TP Quy Nhơn). Đập có 35 cửa (mỗi cửa rộng 2 m đóng mở bằng phai gỗ). Qua thời gian dài sử dụng, đập đã xuống cấp, đập có khẩu độ nhỏ không đảm bảo thoát lũ, vận hành bằng thủ công nên thường gây tai nạn, nhất là đối với lũ sớm và lũ muộn.

Tương tự, từ nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương giai đoạn trung hạn 2021 – 2025 và nguồn vốn ngân sách tỉnh (khoảng 43 tỷ đồng), Ban Quản lý dự án NN&PTNT cũng đầu tư xây mới đập dâng Thuận Hạt (ở khu vực Nhơn Thuận, phường Nhơn Thành, TX An Nhơn). Công trình có chiều rộng 46 m với 3 cửa xả sâu ở giữa (mỗi cửa rộng 8 m), vận hành bằng cửa van phẳng thép, đóng mở bằng hệ thống tời điện; hai bên bố trí 2 khoang tràn tự do mỗi khoang rộng 22 m; đỉnh đập bố trí cầu công tác kết hợp giao thông…; có nhiệm vụ đảm bảo cung cấp nước tưới cho hơn 300 ha đất sản xuất nông nghiệp ở các xã, phường thuộc TX An Nhơn. Hiện công trình đã cơ bản hoàn thành, đảm bảo vượt lũ an toàn.

Chứng kiến công trình đập dâng Thuận Hạt được xây dựng mới toanh, với nhiều thiết bị được lắp đặt khá hiện đại, ông Nguyễn Văn Nghĩa, 46 tuổi, ở khu phố Nhơn Thuận, phường Nhơn Thành (TX An Nhơn), chia sẻ: Mỗi năm khi vào mùa lũ lụt, nước chảy tràn qua thân đập, dâng rất nhanh nên hầu hết cây trồng, nhất là cây mai, cây bắp… canh tác dọc bờ sông bị ngập sâu, rụng lá và chết dần. Nay, đập dâng Thuận Hạt được xây dựng mới quy mô, các cửa xả được vận hành bằng cửa van phẳng thép, đóng mở bằng hệ thống tời điện nên sẽ giúp khả năng điều tiết lũ tốt hơn, đồng thời tích nước để phục vụ sản xuất nông nghiệp và giữ ổn định mạch nước ngầm trong vùng, giúp bà con có đủ nước giếng để sinh hoạt.

Ngoài các hạng mục, dự án đập dâng thi công trong năm 2023, trước đó, tỉnh đã đầu tư sửa chữa, nâng cấp và xây dựng mới một số công trình đập dâng khác, như: Đập dâng An Thuận (huyện Tuy Phước), đập ngăn mặn trên sông Lại Giang (TX Hoài Nhơn), đập dâng Bình Thạnh (TX An Nhơn), đập dâng Lão Tâm và đập dâng Đức Phổ (huyện Phù Cát)… Ông Hồ Nguyên Sĩ nhấn mạnh: “Các công trình này đã phát huy hiệu quả đầu tư, góp phần phát triển KT-XH cho địa phương, phục vụ hiệu quả công tác phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn trong mùa mưa bão và xây dựng nông thôn mới, được người dân, chính quyền địa phương vùng dự án đồng tình ủng hộ và vui mừng phấn khởi”.

Nguồn: